fbpx
Jawność procesu decyzyjnego warunkiem rządów prawa
Obszar wsparcia:
prawa człowieka
Miejscowość (siedziba):
Warszawa
Województwo (siedziba):
mazowieckie
Okres realizacji:
04-01-2021 - 31-10-2022
Status:
zakończony
Koszt projektu:
75 000,00 EUR
Dotacja:
75 000,00 EUR
Zasięg:
ogólnopolski
Typy działań:
wykorzystanie efektów monitoringu do prowadzenia działań rzeczniczych lub interwencyjnych, sieciowanie
Grupy docelowe:
decydenci, przedstawiciele zawodów prawniczych, społeczeństwo

Projekt odpowiada na problem ograniczonego dostępu do informacji publicznej w Polsce. W orzecznictwie sądów administracyjnych od 2011 r. rośnie uznaniowość w sprawach o udostępnienie informacji publicznej. Sędziowie oraz niektóre ministerstwa, powołując się na kategorię „dokumentu wewnętrznego”, odmawiają dostępu do dokumentów stanowiących informację publiczną w świetle art. 61 Konstytucji. Tymczasem kategoria „dokumentu wewnętrznego” nie występuje w ustawach ani w Konstytucji – wynika wyłącznie z uznaniowego podejścia administracji i sądów. Dodatkowym zagrożeniem dla jawności okazał się wniosek Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego złożony do Trybunału Konstytucyjnego w 2021 r. Wniosek dotyczył stwierdzenia niezgodności z Konstytucją szeregu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i zawierał wątpliwości, na ile społeczeństwo może kontrolować zarządzanie pieniędzmi i podejmowanie decyzji przez osoby pełniące funkcje publiczne.
W ramach projektu Grantobiorca podjął różne działania zmierzające do zmiany ustawy o dostępie do informacji publicznej, które koncentrowały się na: mobilizacji społeczeństwa, budowaniu koalicji eksperckich organizacji społecznych, rzecznictwie wobec polityków i polityczek krajowych, rzecznictwie międzynarodowym. Kilkanaście organizacji społecznych stworzyło nieformalną koalicję, która wypracowała koncepcję spotkania z politykami i polityczkami. Powstawały opracowania, tłumaczenia i ekspertyzy na temat jawności procesu stanowienia prawa i możliwości nawiązania współpracy ze środowiskiem sędziowskim. Prowadzone były działania rzecznicze w instytucjach międzynarodowych (UE i ONZ) i zorganizowano konferencję z politykami i polityczkami (21 osób) na temat jawności procesu decyzyjnego. Przeprowadzono również kampanię społeczną pn. „Nie lekceważ prawa do jawności #ZaJawka” podnosząca świadomość nt. konsekwencji, jakie niesie ze sobą brak jawności w procesie stanowienia prawa.
Dzięki projektowi podniosła się ranga dyskusji o jawności i pokazano jej ścisłe powiązanie z praworządnością. Sprawę udało się wnieść na poziom międzynarodowy, co w przyszłości może skutkować naciskami na polski rząd łamiący prawo do jawności życia publicznego i stanowienia prawa. Ze względu na kryzys praworządności i niesprzyjającą sytuację polityczno-społeczną w Polce nie udało się doprowadzić do zmiany systemowej, ale projekt jest ważnym krokiem w kierunku tej zmiany.

Korzystamy z dotacji na rozwój instytucjonalny

W czym możemy Wam pomóc:

Translate »
Content | Menu | Access panel