Polskie prawo umożliwia dzielenie się urlopem rodzicielskim przez matkę i ojca. Jednak tylko 1% ojców korzysta z urlopów rodzicielskich (dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, 2021). Wpływa to między innymi na nierówność szans obu płci na rynku pracy. Chcemy to zmienić. Ważnym kontekstem dla naszych działań była nowa dyrektywa unijna work-life balance. Jej celem jest osiągnięcie równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, poprzez zaangażowanie mężczyzn w korzystanie z urlopów rodzicielskich. Niezbędne były pogłębione konsultacje społeczne tej dyrektywy i zrozumienie, dlaczego rodzice w Polsce nie chcą dzielić się urlopami rodzicielskimi. Chcieliśmy, żeby ta dyrektywa w Polsce nie była martwym prawem, a realnym narzędziem wpływającym na równość rodzicielską i równość płci w szerszym kontekście społecznym.
Odpowiedzieliśmy na te wyzwania, prowadząc badania jakościowe wśród rodziców i osób planujących rodzicielstwo na temat wiedzy o urlopach rodzicielskich, postrzegania dzielenia się urlopem między mamą i tatą, przeszkód jakie mogą się pojawiać oraz potrzebnych działań w tym obszarze. Przeprowadziliśmy na ten temat 2 debaty oksfordzkie (jedna dla matek, druga dla ojców), a także 11 warsztatów on-line z obecnymi i przyszłymi rodzicami na temat prawnych i psychologicznych aspektów rodzicielstwa w partnerstwie. Na podstawie zebranych danych stworzyliśmy raport dotyczący postaw rodziców, który uzupełniliśmy o analizę islandzkiego modelu podziału urlopu rodzicielskiego (jednego z najdłuższą historią). Opis tego modelu przygotował zespół naszego partnera – Uniwersytetu Islandzkiego. Raport wraz z informacjami o korzyściach z dyrektywy work-life balance dla kobiet, mężczyzn, dzieci i społeczeństwa wysłaliśmy do mediów i polityków/czek wszystkich partii politycznych.
Z ankiet ewaluacyjnych po warsztatach dowiedzieliśmy się, że uczestnicy/czki podnieśli swoją wiedzy z zakresu praw rodzicielskich, a w tym także możliwości dzielenia się urlopami rodzicielskimi. Dodatkowo udało nam się porozmawiać o dyrektywie z około 60 polity(cz)kami. Sama dyrektywa nie została jeszcze wprowadzona, prawdopodobnie z powodu zgłoszenia licznych poprawek, w tym również z naszej strony.
